Örnek olarak Çin Hindi’ni ve buradaki en önemli ülke Vietnam’ı alalım.

Vietnam savaşı bizim için önce Fransa emperyalizmine, ardından ABD’ye karşı yürütülen ulusal kurtuluş savaşı demekti. Yıllarca bilgimiz bu çerçevede kaldı. Gerçekte ise öğrendiğimiz savaşın bir yönüdür.

Vietnam ve bu ülkeyle birlikte Laos ve Kamboçya’da ABD’ye karşı verilen savaş, 1960’lı yıllardan başlayarak SSCB ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki keskin rekabetin etkisi altında gerçekleşmiştir. Vietnam bir dönem ÇHC ile iyi ilişkiler içinde bulunmakla birlikte açık olarak SSCB yanlısıydı. Laos da Vietnam’ın güçlü etkisi altındaydı. Çin, SSCB tarafından kuşatıldığı endişesiyle Kamboçya komünistlerinin bir bölümünü destekler. Pol Pot önderliğindeki bu kesimin Vietnam Komünist Partisi ile devrimin izleyeceği yol konusunda yıllardan beri süren çelişkisi vardır. VKP, ABD’nin Kamboçya’daki etkisine karşı çıkan Prens Sihanuk’u müttefik olarak görürken, Pol Pot taraftarları Sihanuk yönetimine karşı silahlı mücadeleden yanadır. ÇHC de VKP’nin tutumunu “Sovyet revizyonizminin etkisi” olarak görüp Kamboçya Komünist Partisi’nin (KKP) VKP karşıtı kesimini desteklemiştir.

ABD yenilerek bölgede geriye çekildikten sonra KKP, yıllarca Vietnam’da politik ve askeri eğitim görmüş Kamboçyalı Vietnamlıları öldürmeye başlamış, buna sınır ihlalleri ve ülkedeki oto soykırım da eklenince Vietnam ordusu, taraftarı olan Kamboçyalı komünistlerle birlikte 1979 başında ülkeye girip KKP yönetimini devirmiştir.

ÇHC’deki Deng Xiaoping yönetimi de Vietnam’ın kuzeyine sınırlı ama yıkıcı bir cezalandırma seferi düzenler. Vietnam ile SSCB arasındaki dostluk anlaşması nedeniyle fazla ileri gidemez.

O bölgedeki savaşın bu yönleri de vardır ve bunlar da önemlidir.